Σύγκριση & Αποκλίσεις

Κύριος στόχος της Πρότυπης Κοστολόγησης είναι ο Έλεγχος του Κόστους που Πραγματοποιείται και της Αποτελεσματικότητας των φορέων της διοίκησης σε όλες τις λειτουργικές υποδιαιρέσεις της Επιχείρησης. Ο έλεγχος γίνεται συγκρίνοντας το ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ κόστος με το ΠΡΟΤΥΠΟ κόστος. Από την σύγκριση αυτή προκύπτουν διαφορές που τις ονομάζουμε ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ. Οι Αποκλίσεις προσδιορίζονται πάντα με βάση το πρότυπο κόστος.

Πραγματικό < Πρότυπο = Απόκλιση Θετική (Κέρδος)

Πραγματικό > Πρότυπο = Απόκλιση Θετική (Ζημία)

1. Αποκλίσεις Υλικών

Το κόστος των αναλωθέντων στην παραγωγή υλικών μπορεί να διαφέρει από το Πρότυπο Κόστος είτε:

• • επειδή η πραγματικά αναλωθείσα ποσότητα ήταν διαφορετική από την πρότυπη - απόκλιση απόδοσης υλικών
  • επειδή η πραγματική τιμή αγοράς ήταν διαφορετική από την πρότυπη - απόκλιση τιμής υλικών

1.1 Απόκλιση Απόδοσης Υλικού

Υπολογίζεται εάν συγκρίνουμε την Πρότυπη Πραγματική Ποσότητα που θα είχε χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή που πραγματοποιήθηκε με την Πραγματική Αναλωθείσα Ποσότητα. Την διαφορά τους την πολλαπλασιάζουμε με την Πρότυπη Τιμή Μονάδος για να μην επηρεαστεί από αποκλίσεις τιμών

• • Η Πρότυπη Πραγματική Ανάλωση υπολογίζεται εάν τις Πραγματικές Μονάδες Παραγωγής τις πολλαπλασιάσουμε την Πρότυπη Ανάλωση ανά Μονάδα Προϊόντος

1.2 Απόκλιση Τιμής Υλικού

Υπολογίζεται εάν συγκρίνουμε την Πρότυπη Τιμή Μονάδος με την Πραγματική Τιμή Μονάδος για την ποσότητα που πραγματικά χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή του προϊόντος

2. Αποκλίσεις Άμεσης Εργασίας

Το κόστος της άμεσης εργασίας εξαρτάται από τις πραγματικές ώρες άμεσης εργασίας που αναλώθηκαν και από την πραγματική αμοιβή των εργαζομένων άμεσα στην παραγωγή των ή του προϊόντος.

2.1 Απόκλιση Αποδοτικότητας

Υπολογίζεται εάν συγκρίνουμε τον Πρότυπο Πραγματικό Χρόνο που θα είχε χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή που πραγματοποιήθηκε με τον Πραγματικό Χρόνο που χρησιμοποιήθηκε. Την διαφορά τους την πολλαπλασιάζουμε με την Πρότυπη Αμοιβή άμεσης εργασίας για να μην επηρεαστεί από αποκλίσεις στην αμοιβή.

• • Οι Πρότυπες Πραγματικές ώρες Άμεσης Εργασίας υπολογίζονται εάν τις Πραγματικές Μονάδες Παραγωγής τις πολλαπλασιάσουμε με τον Πρότυπο Χρόνο ανά μονάδα προϊόντος

2.2 Απόκλιση Τιμής Άμεσης Εργασίας

Υπολογίζεται εάν συγκρίνουμε την Πρότυπη Αμοιβή με την Πραγματική Αμοιβή για τον πραγματικό χρόνο που χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή των ή του προϊόντος

3. Απόκλιση Γενικών Εξόδων

Οι αποκλίσεις των Γενικών Εξόδων διαφέρουν από τις αποκλίσεις των υλικών και της άμεσης εργασίας από το γεγονός ότι στην διαμόρφωσή τους συμμετέχουν Έξοδα όχι μόνο Μεταβλητά αλλά σε σημαντικό μάλιστα βαθμό και Έξοδα Σταθερά.

3.1 Απόκλιση Μεταβλητών Εξόδων

Υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ των προτύπων και των απορροφηθέντων Μεταβλητών Εξόδων. Αναλύεται σε Απόκλιση Τιμής και Απόκλιση Αποτελεσματικότητας.

3.1.1 Απόκλιση Τιμής

Η απόκλιση αυτή υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ των Προϋπολογισθέντων Μεταβλητών Εξόδων για την Πραγματοποιηθείσα Παραγωγή και των Πραγματοποιηθέντων Μεταβλητών Εξόδων

• • Τα Προϋπολογισθέντα Μεταβλητά Έξοδα υπολογίζονται εάν τον Πραγματικό Χρόνο Παραγωγής (εργατοώρες, εργατολεπτά κ.λ.π.) τον πολλαπλασιάσουμε επί τον Πρότυπο συντελεστή Μεταβλητών Εξόδων

3.1.2 Απόκλιση Αποτελεσματικότητας

Η απόκλιση αυτή υπολογίζεται ως το γινόμενο της διαφοράς μεταξύ Προτύπου και Πραγματικού χρόνου (εργατοώρες, εργατολεπτά κλπ) επί τον Πρότυπο Συντελεστή Μεταβλητών Εξόδων.

3.2 Απόκλιση Σταθερών Εξόδων

Υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ των προτύπων και απορροφηθέντων Σταθερών Εξόδων

3.2.1 Απόκλιση Τιμών

Είναι ίση με την διαφορά μεταξύ των Προϋπολογισθέντων Σταθερών Εξόδων για την Προϋπολογισθείσα Παραγωγή και των Πραγματοποιηθέντων Σταθερών Εξόδων για την πραγματοποιηθείσα παραγωγή.

3.2.2 Απόκλιση Βαθμού Δραστηριότητας ή Όγκου

Είναι ίση με το γινόμενο της διαφοράς μεταξύ του Πρότυπου Πραγματικού Χρόνου και του Προϋπολογισθέντος Χρόνου Παραγωγής επί τον Πρότυπο Συντελεστή Σταθερών Εξόδων

Επεξηγήσεις Αποκλίσεων Γενικών Εξόδων

• • Οι αποκλίσεις Όγκου ή βαθμού δραστηριότητας προσπαθεί να εξηγήσει την απόκλιση που οφείλεται στο ότι η Πραγματική Παραγωγή ήταν διαφορετική από την Προϋπολογιζόμενη Παραγωγή
  • Οι αποκλίσεις αποτελεσματικότητας εκφράζουν τις μεταβολές στο ύψος των Μεταβλητών Εξόδων. Εξ’ αιτίας του γεγονότος ότι η μονάδα του προϊόντος παράγεται σε χρόνο μικρότερο ή μεγαλύτερο από τον Πρότυπο και από τον λόγο αυτό απορροφά λιγότερα ή περισσότερα Μεταβλητά Έξοδα
  • Οι αποκλίσεις τιμών δείχνουν τις διαφορές μεταξύ Προτύπων και Πραγματικών τιμών των στοιχείων που διαμορφώνουν τα Έξοδα. Οι αποκλίσεις αυτές είναι μία μορφή σύνθετων αποκλίσεων αποδόσεως και τιμών όλων των στοιχείων κόστους των Εξόδων Σταθερών και Μεταβλητών.

4. Απόκλιση Πωλήσεων

Η απόκλιση αυτή υπολογίζεται με το περιθώριο κέρδους και όχι σε σχέση με την αξία πώλησης Αναλύεται σε Απόκλιση Τιμής Πωλήσεως και Απόκλιση Όγκου Πωλήσεων.

4.1 Απόκλιση Τιμής Πώλησης

Η απόκλιση αυτή υπολογίζεται ως το γινόμενο μεταξύ των Πραγματικών Πωλήσεων επί την διαφορά μεταξύ Πραγματικού Μικτού Κέρδους και Προτύπου Μικτού Κέρδους στην Μονάδα του Προϊόντος.

4.2 Απόκλιση Όγκου Πώλησης

Η απόκλιση αυτή υπολογίζεται ως το γινόμενο μεταξύ Προτύπου Μικτού Κέρδους επί την διαφορά μεταξύ Πραγματικού Όγκου Πωλήσεων και του Προϋπολογιζομένου Όγκου Πωλήσεων

 

Δείκτες

Για την μέτρηση της αποτελεσματικότητας πρότυπης ή πραγματικής, χρησιμοποιούνται αριθμοδείκτες δηλαδή οικονομικής σπουδαιότητας σχετικοί αριθμοί.

1. Δείκτης Όγκου Παραγωγής

(πρότυπος πραγματικός χρόνος)/(προϋπολογισθείς χρόνος)%

2. Δείκτης Αποδοτικότητας

(πρότυπος πραγματικός χρόνος)/(πραγματικός χρόνος)%

• • Ο δείκτης Αποδοτικότητας αναφέρεται στην αποτελεσματική χρησιμοποίηση της Παραγωγικής δυναμικότητας

3. Δείκτης Δυναμικότητας

( πραγματικός χρόνος)/(προϋπολογισθείς χρόνος)%

• • Ο δείκτης Δυναμικότητας αναφέρεται στην δυναμικότητα που αξιοποιήθηκε.

4. Απόδοση

(παραχθείσα ποσότητα προϊόντος)/(Αναλωθείσα ποσότητα υλικού)

• • Ο όρος απόδοση σημαίνει την παραγωγή σε προϊόν που επιτυγχάνεται από την ανάλωση μιας μονάδας πρώτης ύλης ή άλλου υλικού

ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Νεκρό Σημείο, είναι το ποσό εκείνο των πωλήσεων (κύκλος εργασιών), με το οποίο μία Επιχείρηση καλύπτει ακριβώς τόσο τα Σταθερά όσο και τα Μεταβλητά της Έξοδα, χωρίς να έχει ούτε ΚΕΡΔΟΣ ούτε ΖΗΜΙΑ.

Η βασική αρχή στην οποία στηρίζεται η ανάλυση του Νεκρού Σημείου είναι η συμπεριφορά του Κόστους, διότι ένα μέρος είναι Μεταβλητό και ανάλογο των πωλήσεων, ενώ ένα άλλο είναι Σταθερό τουλάχιστον για ένα μεγάλο ύψος πωλήσεων.

Η αξία, για την διοίκηση μιας Επιχείρησης, της ανάλυσης του νεκρού σημείου, έγκειται στο γεγονός, ότι μπορούν να επισημανθούν οι αλληλοεπιδράσεις των συντελεστών που επηρεάζουν το κόστος άρα και τα κέρδη και έτσι να γίνουν ορισμένες υποθέσεις για αυτούς τους παράγοντες.

Η ανάλυση του νεκρού σημείου είναι ένα χρήσιμο μέσο στις εξής περιπτώσεις:

• • Στην πρόβλεψη του πιθανού κόστους ανά μονάδα Προϊόντος στα διάφορα επίπεδα παραγωγής του και του αναγκαίου ύψους πωλήσεων, οι οποίες θα δικαιολογούν μία προγραμματισμένη Επένδυση που θα οδηγεί στην Αύξηση της Παραγωγικής Δυναμικότητας της Επιχείρησης.
  • Στην αξιολόγηση της Ικανότητας της Διοίκησης συγκρίνοντας το επιτευχθέν «νεκρό σημείο» με τα προκαθορισμένα επίπεδα αυτού.
  • Στην λήψη Επιχειρηματικών αποφάσεων

Υπολογισμός Νεκρού Σημείου

• • Ποσότητα Πώλησης στο Νεκρό Σημείο
    [Σταθερά έξοδα]/[(τιμή πώλησης)-(μονάδα μεταβλητού κόστους)]

• • Αξία Πώλησης στο Νεκρό Σημείο
    (Ποσότητα πώλησης στο νεκρό σημείο) * (τιμή πώλησης)

Είστε έτοιμοι να ελέγξτε το κόστος παραγωγής σας;

Συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα επικοινωνίας: